
CAR Glorieux - Ronse
Een therapeutische tuin voor het CAR Glorieux
In CAR Glorieux wordt gewerkt met jonge kinderen in gezinscontext. Als ambulant centrum bieden ze onderzoek en behandeling voor kinderen met een (vermoeden van) ontwikkelingsproblemen. Deze proeftuin zet in op het inrichten en implementeren van de kleine tuin bij hun nieuwbouw in stedelijke context in functie van de doelgroep. Ze willen hun therapeutische ruimte graag uitbreiden met natuurlijke rust-, leer- en oefenplekken buiten. Ze hebben speciale interesse in een evidencebased onderbouwing van de natuurpraktijken.
Evolutie project
Onderstaande beelden tonen de projectsite van CAR Glorieux vóór de aanplanting en inrichting (zomer 2024).
Participatie
BOS+ heeft voor het CAR Glorieux een traject op maat uitgewerkt om samen met de kinderen, hun ouders en alle therapeuten de invulling van tuin te ontdekken tot en met de aanplanting die ze samen hebben uitgevoerd.
Er werd hier vertrokken van een matig verstoord nieuwbouwterrein in een sterk stedelijke omgeving aansluitend bij bestaande groene ruimte met klassiek tuinbeheer en kort gemaaid gras.
BOS+ is in de aanpak stapsgewijs tewerk gegaan in volgende fasen die ongeveer een jaar in beslag hebben genomen rekening houdend met het plantseizoen:
- beschrijving van het perceel, start voorjaar 2024;
- participatiefase, lente 2024;
- ontwerpfase, lente-zomer 2024;
- aanplant, najaar 2024.
In de participatiefase werd gebruik gemaakt van de Picto Play tool. Dit is een tool die zowel in digitale als analoge vorm is te gebruiken om kinderen op een creatieve manier inspraak te geven bij de inrichting van een speelse publieke ruimte. De tool is ontwikkeld door Kind & Samenleving en uitgebreid onderbouwd en getest.
Via een workshop met de kinderen en bevragingen van ouders en therapeuten werden de wensen van de toekomstige gebruikers in kaart gebracht. Ook specifieke eisen bijvoorbeeld in functie van de therapie, visuele buffer werden gedetecteerd.
Bevindingen uit deze participatiefase werden vertaald in een praatplan (voorontwerp - download). Na enkele feedbackrondes vooral met de therapeuten, is een definitief ontwerp opgemaakt (zie download). Dat ontwerp is getoetst op enkele kwaliteiten zoals biodiversiteits- en klimaatvriendelijkheid, toegankelijkheid, veiligheid, verblijfsvriendelijkheid, rustgevend en activerend karakter, sociaal verbindend, toekomstbestendig en sociaal duurzaam. Deze ontwerpkwaliteiten worden diepgaander beschreven op deze website onder het deel "Aan de slag".
Het ontwerp is vervolgens uitgewerkt in een beplantingsplan en soortenlijst, rekening houdend met streekeigen soorten en aangepast aan de locatie.
Elke bevraging, plan en soortenlijst is uitvoerig gedocumenteerd en gebundeld is een inspiratiemap voor de opdrachtgever, CAR Glorieux.


Aanplanting en inrichting
Ondertussen is de ongeveer 1500 m² aan buitenruimte in het najaar van 2024 aangeplant. Hiervoor is een plantmoment samen met de kinderen doorgegaan. Met ondersteuning van de aannemers zijn er bomen, fruitbomen, snoephaag, klimplanten, vaste planten border, inheemse heg, bloemrijk graslandje en kruidenrijk gazon, takkenwal aangelegd.
Er is zoveel als mogelijk geplant met inheemse en streekeigen beplanting. In de vast planten border is er hier en daar gemengd met niet-inheems materiaal. Struiken en bomen hebben, waar mogelijk, het label ‘Plant van hier’.
Om de biodiversiteit optimaal te bevorderen, is er niet bemest en er zijn geen pesticiden gebruikt om het terrein plantklaar te maken.
Voor het bloemrijk grasland zijn er voorafgaand bodemstalen genomen om het juiste zadenmengsel en beheer te bepalen. De zone is manueel onkruid vrij gemaakt en er is een vals zaaibed gemaakt. Dat is een techniek die wordt gebruikt om kruiden te bestrijden voordat je daadwerkelijk gaat zaaien. Hierbij wordt de grond voorbereid alsof je gaat zaaien, maar in plaats van zaden van gewassen, laat je de aanwezige kruidzaden kiemen. Zodra het kruid is opgekomen, verwijder je het door te schoffelen of handmatig uit te trekken.
In de tuin zijn verschillende spel- en belevingselementen geplaatst die aan de hand van het participatieproces werden geselecteerd. Het gaat om volgende elementen:
- wilgentunnel
- takkenwal uit Robina palen
- vlinderhotel
- moestuinbakken
- nestkasten
- insectenhotel
- zitbank
- picknickbank
- klauterparcours
- blotevoetenpad
- waterelement met buitenkeuken
Het zijn uitnodigende elementen geworden voorzien om het inbouwen van natuur in de therapie te vergemakkelijken.
De werken zijn uitgevoerd door lokale tuinaannemers met expertise in natuurinclusief werken en natuurlijk spelen.
Ondertussen zijn alle speeltoestellen en het terrein aan een wettelijke inspectie onderworpen en gekeurd.
BOS+ heeft de opdrachtgever en uitvoerders begeleid doorheen het stappenplan, de prijsvragen, de selectie en de uitvoering, altijd in nauwe samenwerking en intensief overleg met de directeur van het CAR Ronse.




AZ Glorieux
Stefaan-Modest Glorieuxlaan 55
9600 Ronse
België